گروه اقتصادی سپیدار خبر - از مشرق. اخیرا اسحاق جهانگیری معاون اول دولت یازدهم، در اظهارنظری نسبت به نحوه مصرف 118 میلیارد دلار درآمد نفتی سال 1390 تشکیک کرده بود و از سویی دیگر نوبخت سخنگوی دولت پنج شنبه گذشته در همایش حزب اعتدال و توسعه ادعا کرده بود: «700 میلیارد دلار را خوردند».

جهانگیری با اشاره به درآمد نفتی حدود ۱۱۸ میلیارد دلاری دولت دهم در سال ۹۰ گفته است: این سوال مطرح می شود که پس این درآمدها در کجا هزینه شده است.

کاظم انبارلویی مسئول سیاسی حزب مؤتلفه نیز با اشاره به اظهارات اخیر برخی مقامات دولتی مبنی بر خروج بودجه‌های میلیاردی از کشور اظهار داشت: هر ادعایی باید مستند به اسناد باشد و کسی که چنین ادعایی می‌کند باید دلیل بیاورد و این ادعا مورد تأیید نهادهای نظارتی قرار بگیرد که تاکنون اینگونه نبوده است.

وی افزود: طبق ماده 151 قانون تجارت، بازرسی قانونی یعنی سازمان حسابرسی موظف است در بازرسی مالی از نهادهای عمومی و دولتی اگر متوجه تخلف یا جرمی شد آن را به دستگاه قضایی معرفی کند و دولت را نیز در جریان بگذارد چرا که آنها برای نظارت بر این موارد بودجه می‌گیرند پس چطور می‌شود که آنها ساکتند اما آقای جهانگیری و نوبخت از مفاسد خبر می‌دهند و کلی‌گویی می‌کنند.

درآمد نفتی سال 1390 بالغ بر 118 میلیارد دلار بود. از آنجا که در سال 1390 بر اساس اعلام بانک مرکزی، نرخ رسمی دلار به طور متوسط حدود 1096 تومان بود، معادل ریالی درآمد سال 1390 حدود 129 هزار میلیارد تومان می شود.

همانطور که از مخارج بودجه سال 1390 مشخص است، حدود 57 هزار میلیارد تومان (معادل ارزی 52 میلیارد دلار) از درآمدهای بودجه ای دولت از محل درآمد نفت تامین شده است. بنابراین معادل ریالی رقم باقی مانده از درآمد نفتی سال 1390 یعنی 72 هزار میلیارد تومان (معادل 65 میلیارد دلار)  وارد بودجه نشده است که البته محل مصرف آن طبق قانون بودجه سال 1390 مشخص شده بود.

2- سهم پروژه های توسعه ای وزارت نفت

بر اساس قانون بودجه سال 1390، 14.5 درصد از کل درآمد صادرات نفتی برای اجرای پروژه های توسعه ای در اختیار وزارت نفت قرار گرفته است. بانک مرکزی موظف است در مقاطع زمانی مشخص، از درآمد نفتی حاصله و پیش از واریز سهم بودجه‌ای دولت، 14.5 درصد سهم پروژه های توسعه ای نفت را برداشت کند و به حساب وزارت نفت واریز کند. 14.5 درصد درآمد 118 میلیارد دلاری سال 90 حدود 17 میلیارد دلار می شود که به وزارت نفت اختصاص یافته است.

3- سهم صندوق توسعه ملی

همچنین 20 درصد کل درآمد نفتی سال 1390 نیز سهم صندوق توسعه ملی بوده است که  حدود 23.6 میلیارد دلار می شود. از آنجا که صندوق توسعه ملی در تیرماه سال 1390 تاسیس شد و طبق گزارش عملکرد منتشرشده، موجودی این صندوق تا پایان سال 1390، بیش از 34.8 میلیارد دلار بوده، بنابراین می توان اینطور نتیجه گرفت که دولت در آن سال، سهم مصوب صندوق توسعه ملی را به حساب آن واریز کرده بود.


ضمن آن که هیئت نظارت صندوق که از هر سه قوه هستند، هیچ گاه گزارشی درباره عدم واریز سهم صندوق توسعه ملی از درآمد نفتی سال 1390 ارائه نکرد که این مسئله نیز مؤید واریز کامل سهم صندوق در آن سال است.

4- مصارف بند 2 بودجه 90

همچنین طبق بند 2 قانون بودجه 1390، (که یک نوع متمم بودجه ای و بدعت در بودجه نویسی بود) دولت موظف شد پس از کسر 14.5 درصد سهم وزارت نفت، 20 درصد صندوق توسعه ملی و 53 میلیارد دلار سهم بودجه ای دولت، مازاد درآمد نفت را بدین ترتیب مصرف کند:

3 میلیارد دلار برای تقویت بنیه دفاعی

3 میلیارد دلار برای بخش سلامت

 100 میلیون دلار برای احداث و بازسازی عتبات عالیات

 250 میلیون دلار برای خرید هواپیما

یک میلیارد دلار برای مهار آبهای مرزی و مهار ریزگردها و احیاء دریاچه ها و تالاب های کشور

یک میلیارددلار بابت یارانه سود تسهیلات و جوایز صادراتی و افزایش سرمایه بانکهای دولتی

یک میلیارد دلار بابت صندوق بیمه محصولات کشاورزی

یک میلیارد دلار بابت صندوق نوآوری و شکوفایی

500 میلیون دلار بابت تضمینهای ماده 62 قانون محاسبات عمومی

62 میلیون دلار بابت ساماندهی پره های صیادی

200 میلیون دلار بابت بازپرداخت تعهدات ارزی

500 میلیون دلار برای آب رسانی به روستاها

مجموع این ارقام حدود 11.6 میلیارد دلار می شود.

4- سهم حساب ذخیره ارزی

طبق قانون بودجه سال 1390، مازاد درآمدهای نفتی بر مجموع مصارف بالا، باید به حساب ذخیره ارزی واریز می شد.

در مجموع کل مصارف مذکور (از سهم دولت و وزارت نفت تا موارد مصرفی بند 2 قانون بودجه 1390 به غیر از سهم حساب ذخیره ارزی) به طور تقریبی حدود 104 میلیارد دلار بوده است.

5- پرداخت بدهی های خارجی

بر اساس گزارش بانک مرکزی، دولت در سال 1390 بالغ بر 5.5 میلیارد دلار از بدهی های خارجی کشور را نیز تسویه کرد که این رقم لاجرم  از درآمدهای ارزی کشور تامین شده است.

* محل خرج 83 درصد 118 میلیارد دلار کاملا مشخص است

به استناد گزارش‌های رسمی وزارت اقتصاد، بانک مرکزی، سازمان مدیریت و صندوق توسعه ملی، در سال 1390 بخشی از از 118 میلیارد دلار درآمد نفتی حاصله، صرف این موارد شده است:  مصرف 52 میلیارد دلاری در بودجه، سهم 17 میلیارد دلاری پروژه‌های توسعه‌ای نفت، سهم 23.6 میلیارد دلاری صندوق توسعه ملی و بازپرداخت 5.5 میلیارد دلاری بدهی های خارجی کشور.